Η ΕΕΔΑ, ως ο εθνικός θεσμός προστασίας και προώθησης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας, συστάθηκε με τον Νόμο 2667/1998, σύμφωνα με τις Αρχές των Παρισίων για το Καθεστώς των Εθνικών Θεσμών του ΟΗΕ (σύσταση της Γενικής Συνέλευσης 48/134, 20 Δεκεμβρίου 1993) και σε αντιστοιχία με την θεσμική πρακτική των Ευρωπαίων εταίρων μας αλλά και 70 επιπλέον κρατών μελών της διεθνούς κοινότητας.

Στην Ελλάδα, ο θεσμικός ρόλος του Εθνικού Θεσμού Προώθησης και Προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΘΑΔ) έχει ανατεθεί στην ΕΕΔΑ. Στο πλαίσιο εναρμόνισης με τις Αρχές των Παρισίων, ομόλογοι Εθνικοί Θεσμοί λειτουργούν ήδη στις περισσότερες χώρες. Αυτή τη στιγμή, 79 Χώρες στον κόσμο διαθέτουν πλήρως εναρμονισμένους ΕΘΑΔ (βαθμό Α΄) και αρκετές άλλες έχουν δρομολογήσει την ίδρυση των δικών τους Εθνικών Θεσμών